تسمه تایم یا تسمه زمانبندی موتور، قطعهای حیاتی در موتور خودرو است که وظیفهی هماهنگسازی حرکت میللنگ و میلسوپاپ را بر عهده دارد. این هماهنگی دقیق، باز و بسته شدن صحیح سوپاپها را در زمان مناسب تضمین میکند و عملکرد صحیح موتور را ممکن میسازد. از آنجا که تسمه تایم تحت فشار و حرارت بالا کار میکند، به مرور زمان دچار فرسودگی و استهلاک میشود. پاره شدن تسمه تایم میتواند خسارات سنگینی به موتور خودرو وارد کند، از جمله آسیب به سوپاپها، پیستونها و سرسیلندر از پیامدهای آن است.
با خرید تسمه تایم استاندارد میتوانید تا حدودی این موارد را کاهش دهید. در ضمن آگاهی از زمان مناسب تعویض تسمه تایم و اقدام به موقع برای این کار، از اهمیت ویژهای برخوردار است. پس در این مقاله همراه ما باشید تا بیشتر در مورد زمان تعویض تسمه تایم خودرو و نشانههای خرابی آن برای شما صحبت کنیم.
نکات مهم هنگام خرید و تعویض تسمه تایم
خرید تسمه تایم (Timing belt) مناسب و با کیفیت، اولین قدم برای جلوگیری از مشکلات احتمالی است. به علاوه تعویض تسمه تایم هم یک کار تخصصی است و بهتر است توسط مکانیک ماهر انجام شود. چون تنظیم نادرست آن میتواند باعث آسیب به موتور شود. اما آگاهی از نکاتی که در ادامه بیان میکنیم میتواند برای خرید این قطعه بسیار مفید باشد.
نکات مهم در زمان خرید تسمه تایم
در حین خرید این قطعه و دیگر لوازم یدکی ماشین های چینی بهتر است با متخصصان و کارشناسان خبره مشورت نمایید. تیم پارت پلاس در این تصمیم گیری به شما راهنمایی و مشاوره تخصصی ارائه خواهد داد. در کل توصیه میشود در هنگام خرید تسمه Engine timing به نکات زیر توجه کنید.
- اصالت کالا: متأسفانه، تسمههای تایم تقلبی در بازار به وفور یافت میشوند. این تسمهها از کیفیت پایینی برخوردار بوده و میتوانند به سرعت دچار خرابی شوند. برای جلوگیری از خرید کالای تقلبی، حتماً از فروشگاههای معتبر یا نمایندگیهای مجاز خرید کنید و به بستهبندی و نشانهای تجاری محصول دقت نمایید. در صورت امکان، از بارکد محصول برای بررسی اصالت آن استفاده کنید.
- برند معتبر: انتخاب برند معتبر و شناختهشده، تضمینی برای کیفیت و دوام تسمه تایم است. برندهای معتبر، از مواد اولیه مرغوب در تولید محصولات خود استفاده میکنند و تسمههای تولیدی آنها، عمر طولانیتری دارند. برخی از برندهای معروف تولید کننده تسمه تایم شامل برندهای دایکو، کانتیننتال، دانگیل و … هستند.
- تاریخ تولید: به تاریخ تولید تسمه زمانبندی موتور دقت کنید. تسمههایی که مدت زیادی از تاریخ تولید آنها گذشته باشد، ممکن است کیفیت خود را از دست داده باشند. سعی کنید تسمهای را انتخاب کنید که تاریخ تولید جدیدتری داشته باشد.
- نوع خودرو: تسمه تایم هر خودرو، با توجه به نوع موتور و طراحی آن، متفاوت است. حتماً تسمه تایم مناسب با مدل خودروی خود را تهیه کنید. برای این منظور میتوانید از دفترچه راهنمای خودرو یا از فروشنده متخصص کمک بگیرید.
- جنس تسمه: برای خرید تسمه تایم استاندارد باید به جنس آن هم توجه داشته باشید. تسمههای تایم معمولاً از جنس لاستیک تقویتشده با الیاف مصنوعی ساخته میشوند. کیفیت مواد اولیه و نوع الیاف به کار رفته در تسمه، تاثیر زیادی بر دوام و عمر آن دارد.
- بررسی ظاهری تسمه: قبل از خرید، تسمه را به دقت بررسی کنید. وجود هرگونه ترک، پارگی، ساییدگی، یا روغنزدگی میتواند نشانهای از کیفیت پایین تسمه باشد. دندانههای تسمه باید سالم و بدون خوردگی باشند. همچنین به انعطافپذیری تسمه توجه کنید، تسمه نباید بیش از حد خشک یا شکننده باشد.
پارت پلاس ارائه دهنده انواع لوازم یدکی اصلی و با کیفیت برای خودروهای چینی است. در این سایت میتوانید انواع قطعات جلوبندی، موتوری، مصرفی، بدنه مانند قطعات موتوری لیفان را با اطمینان از کیفیت و قیمت مناسب تهیه کنید.
هزینه تعویض تسمه تایم در خودروهای چینی
با توجه به نوسانات قیمت قطعات و دستمزدها، ارائه یک رقم دقیق برای هزینه تعویض تسمه تایم دشوار است. با این حال، میتوان عواملی که بر قیمت آن تاثیرگذار باشد را ذکر کرد. نوع خودرو، هزینه قطعات دیگر، دستمزد تعمیرکار و غیره برخی از این فاکتورها هستند. برای مثال قیمت تعویض تسمه تایم جک که یک خودروی چینی است در مقایسه با خودروهای ایرانی بسیار بیشتر است.
خطرات عدم تعویض به موقع تسمه تایم
عدم تعویض به موقع و پارگی تسمه تایم در حین رانندگی میتواند عواقب بسیار جدی و پرهزینهای داشته باشد. برای مثال در صورت پاره شدن تسمه تایم، هماهنگی بین میللنگ و میل سوپاپ از بین میرود و این احتمال وجود دارد که سوپاپها با پیستونها برخورد کنند. این برخورد میتواند منجر به خم شدن سوپاپها، آسیب به پیستونها، سرسیلندر و حتی خرابی موتور شود. این تعمیرات بسیار پرهزینه خواهند بود. همچنین باعث خاموش شدن ناگهانی خودرو در حین رانندگی هم خواهد شد. این اتفاق میتواند در شرایط خطرناک مانند رانندگی در بزرگراهها یا پیچهای تند، بسیار خطرناک باشد و منجر به تصادف شود.
بنابراین حتما به زمان تعویض تسمه تایم خودرو توجه داشته باشید تا مانع این مشکلات شوید. در ضمن توصیه میکنیم اگر ماشین شما چینی و مدل ام وی ام است علاوه بر چک کردن این قطعه به سالم بودن سایر قطعات متفرقه ام وی ام هم دقت کنید.
چگونه بفهمیم تسمه تایم نیاز به تعویض دارد؟
اما از کجا متوجه شویم که زمان تعویض تسمه تایم خودرو فرا رسیده است. معمولاً سازندگان خودرو، بازهی مشخصی (بر اساس کیلومتر یا سال) را برای تعویض تسمه تایم توصیه میکنند. این بازه معمولاً بین ۶۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر یا هر ۳ تا ۵ سال است. حتی اگر خودروی شما مسافت زیادی را طی نکرده باشد، گذشت زمان و استهلاک تسمه باعث میشود که نیاز به تعویض داشته باشد.
به دفترچه راهنمای خودروی خود مراجعه کنید تا از زمان دقیق تعویض تسمه تایم مطلع شوید. برای مثال زمان تعویض تسمه تایم خودروهای جک زمانی بوده که مسافتی بین 60 تا 80 هزار کیلومتر را طی کرده باشند. همچنین باکیفیت بودن دیگر قطعات موتور خودرو بسیار مهم است. قطعات متفرقه جک در قسمت موتور شامل رینگ پیستون، سرسیلندر، واتر پمپ، تسمه دینام و غیره میشود.
نشانههای خرابی تسمه تایم که باید بدانید
تشخیص زودهنگام علائم خرابی تسمه تایم میتواند از بروز خسارات سنگین جلوگیری کند. در زیر بعضی از این علائم و نشانهها را نام میبریم.
- صدای غیرعادی موتور: یکی از اولین و واضحترین نشانهها، شنیدن صداهای غیر معمول از موتور است. این صداها میتوانند به صورت تقتق، وزوز، سوت یا حتی صدای ساییدگی باشند. این صداها معمولاً به دلیل شل شدن تسمه، ساییدگی دندانههای آن یا ناهماهنگی بین میللنگ و میلسوپاپ ایجاد میشوند.
- کاهش عملکرد موتور: اگر احساس میکنید که قدرت و شتاب خودرو کاهش یافته و موتور به خوبی گذشته کار نمیکند، ممکن است تسمه تایم دچار مشکل شده باشد. این کاهش عملکرد به دلیل عدم احتراق صحیح و ناهماهنگی در زمانبندی سوپاپها رخ میدهد.
- روشن شدن چراغ چک موتور: در برخی موارد، خرابی تسمه تایم میتواند باعث روشن شدن چراغ چک موتور (Check Engine) شود. البته روشن شدن این چراغ میتواند دلایل دیگری نیز داشته باشد، اما در صورت مشاهدهی آن، بهتر است در اسرع وقت به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.
- مشکل در استارت زدن خودرو: اگر خودرو به سختی استارت میخورد یا اصلا استارت نمیخورد، یکی از احتمالات میتواند خرابی تسمه تایم باشد. در این حالت، ممکن است تسمه پاره شده باشد و دیگر قادر به انتقال نیرو به میلسوپاپ نباشد.
- لرزش موتور در دور آرام: لرزش غیرعادی موتور، به خصوص در حالت درجا کار کردن (دور آرام)، میتواند از علائم خرابی تسمه تایم باشد. این لرزش به دلیل ناهماهنگی در حرکت قطعات داخلی موتور و احتراق نامنظم در سیلندرها ایجاد میشود.
- نشت روغن از کاور تسمه تایم: اگر روغن از اطراف کاور تسمه تایم نشت کند، میتواند نشانهای از فرسودگی یا خرابی کاسهنمدها و در نتیجه، احتمال آسیب به تسمه تایم باشد.
- خروج دود زیاد از اگزوز: در برخی موارد، خرابی تسمه تایم میتواند باعث احتراق ناقص و خروج دود زیاد از اگزوز شود.
اهمیت سرویسهای دورهای برای جلوگیری از خرابی تسمه تایم
انجام منظم Car Service به صورت دورهای نقش بسیار مهمی در پیشگیری از خرابی تسمه تایم و جلوگیری از آسیبهای احتمالی به موتور دارد. در سرویسهای دورهای، تسمه تایم از نظر ظاهری بررسی میشود. وجود هرگونه ترک، پارگی، ساییدگی یا از بین رفتن دندانهها، نشاندهندهی لزوم تعویض آن است. همچنین تسمه تایم به همراه قطعات دیگری مانند تسمه سفتکن و هرزگردها کار میکند. خرابی و آسیب دیدگی این قطعهها به مرور زمان موجب پارگی تسمه تایم میشود. در سرویسهای دورهای، وضعیت این قطعات نیز بررسی و در صورت نیاز تعویض میشوند.
عوامل موثر بر طول عمر تسمه تایم
عوامل متعددی میتوانند بر طول عمر تسمه تایم تأثیر بگذارند. برای مثال کیفیت مواد اولیه و ساخت تسمه تایم، نقش بسیار مهمی در طول عمر آن دارد. تسمههای با کیفیت پایینتر، زودتر دچار فرسودگی، ترک خوردگی و پارگی میشوند. همچنین شرایط نامناسب نگهداری تسمه تایم قبل از نصب (مانند قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید، رطوبت یا دمای بالا) میتواند عمر آن را کاهش دهد. به علاوه نحوه رانندگی و شرایط آب و هوایی نیز از دیگر مولفههای مهم هستند.
عملکرد تسمه تایم در موتور خودرو
تسمه تایم با اتصال میل لنگ و میل سوپاپ، چرخش آنها را به صورت هماهنگ کنترل میکند. میل لنگ، حرکت خطی پیستونها را به حرکت دورانی تبدیل میکند، در حالی که میل سوپاپ، باز و بسته شدن سوپاپهای ورودی و خروجی هوا و دود را کنترل میکند. تسمه تایم با نسبت دقیق دندههای خود، اطمینان حاصل میکند که سوپاپها دقیقاً در زمان مناسب باز و بسته شوند. این زمان بندی دقیق برای عملکرد صحیح موتور، احتراق بهینه سوخت و در نتیجه تولید قدرت و کاهش آلایندگی ضروری است.